Stel jezelf de vraag:
- Schiet jij wel eens in de verdediging als je kritiek krijgt?
- Heb jij wel eens in een team gezeten waar geroddeld werd?
- Ben je weleens geghost door een collega of een vriend?
(als je niet weet wat ghosting is, scroll dan even naar het einde van dit blog)
Als je bovenstaande herkent, dan heb je ervaring met de 4 toxins die relaties schaden.
Giftige communicatie komt in elke relatie voor en is heel NORMAAL. Ook op de werkvloer. De handvatten in deze blog kunnen jou als leider, als collega of als partner een taal geven om te benoemen wat er op de onderstroom gebeurd. Daarmee voorkom je gedrag dat ondergronds gaat woekeren en de (werk) relatie verstoort.
Al vele decennia doet Dr. John Gottman onderzoek naar relaties. Met een zekerheid van wel 90% kan hij voorspellen of een relatie op de langere termijn overeind blijft.
In zijn wetenschappelijke onderzoek staat de vraag centraal: ‘wat zorgt ervoor dat relaties werken of niet werken?’ Daarvoor kijkt hij vooral naar hoe stellen of teamleden met elkaar communiceren, zowel verbaal als non-verbaal. Hij observeert de dynamiek en niet de inhoud.
De 4 destructieve gedragingen van Gottman
Verwijten en kritiek
Het aanvallen van je partners karakter, gedrag en persoonlijkheid, meestal met de bedoeling om iemand gelijk te geven en iemand ongelijk.
Voorbeelden: generalisaties
- “jij doet altijd…”,
- “jij doet nooit…”,
- “jij bent het type persoon dat…”,
- “waarom ben je zo…”.
In de verdediging schieten
Jezelf zien als slachtoffer en het voorzijn van aanvallen of verwijten van anderen op jouw fouten.
Voorbeelden:
- Smoesjes verzinnen ” het is niet mijn schuld…”, “Ik heb niet…”
- Het oneens zijn en tegenspreken “Dat is niet waar, jij bent degene die…”, “Ik deed dit omdat jij dat deed…”.
- Ja-knikken: beginnen met instemmen maar eindigen met oneens zijn
- Zeuren: “het is niet eerlijk”.
Minachting
Het aanvallen van je partners gevoel van eigenwaarde of door cynisme te ondermijnen of beledigen. Iemand respectloos behandelen in een poging hem te kwetsen of te beledigen.
Voorbeelden:
- Beledigingen en schelden
- Vijandige humor, sarcasme of spot
- Lichaamstaal en toon: sneren, met je ogen rollen, je bovenlip opkrullen
Opgooien van een stenen muur
Zich terugtrekken uit de relatie om conflicten te vermijden en afhouden van contact.
Voorbeelden:
- Doodzwijgen, eenlettergrepig gemompel
- Van onderwerp veranderen
- Jezelf fysiek verwijderen
Wat is jouw favoriete giftige gedraging als je je aangevallen voelt?
Of heb je een of twee favoriete gedragingen die je herkent waar jij je schuldig aan maakt? (En het is normaal dat het gebeurd – belangrijk is de bewustwording, want dan kun je er iets aan gaan doen).
Persoonlijk heb ik me nogal eens schuldig gemaakt aan het opgooien van een muur, de negeer-stand. Oftewel Stonewalling.
En hoe werkt dit in teams?
En waarom doet dit ertoe op de werkvloer?
Wat maakt nou dat het ene team of die ene relatie wel succesvol is en het andere niet?
De laatste 2 decennia heb ik me verdiept in onderwerpen vanuit de psychologie, leiderschap en coaching. Daarin geef ik trainingen aan teams en begeleid ik individuen in executive coaching programma’s. Het werken met teams en organisaties houdt me scherp in wat mensen op de werkvloer bezighoudt.
In het bijzonder vind ik het interessant om te werken leiders. Anno nu is er iets anders nodig in leiderschap. Leiderschap van binnenuit, persoonlijk leiderschap door zelfinzicht, bewuster zijn van blinde vlekken en verantwoording nemen voor je impact. Mocht je daar meer over willen lezen en een zelf assessment doen, bestel dan het boek Kom tot de Kern dat ik in 2019 schreef in opdracht van een uitgeverij.
Team toxins
Terug naar de 4 destructieve gedragingen. Deze kunnen ook voorkomen in werkrelaties met een collega of in een heel team. Ze worden dan ook weleens de 4 team toxins genoemd.
Deze gedragingen doen afbreuk aan relaties. Ze ondermijnen de veiligheid en het onderling vertrouwen en zorgen voor erosie op de effectieve, respectvolle en waarderende werkvloer. En het gaat als een lopend vuurtje, vaak ondergronds.
Signalen van team toxins
- Taken en projecten duren langer
- Kwaliteit van werk. Zaken worden incompleet afgeleverd of onder de maat van verwachte standaard – want als gedrag onze productiviteit beïnvloedt, dan kun je slechtere resultaten gaan verwachten.
- Motivatie, betrokkenheid en teamgevoel zullen eronder leiden
- Destructieve conflicten zullen toenemen.
- En op z’n slechts zal de stress toenemen, ziekteverzuim zal toenemen en uiteindelijk gaan de goeie mensen weg.
Dus op tijd adresseren van deze 4 team toxins is een MUST.
Aan de slag
Download de leaflet hieronder en ga met je team aan de slag om toxins bespreekbaar te maken.
Of doe de opdracht met je partner of in je vriendschap. Veel inspiratie gewenst!
En voor degene die niet weet wat ghosting is:
Ghosting is het abrupt beëindigen van de communicatie met iemand zonder uitleg.
Nederlands 
English